100 lat od nadania najważniejszej depeszy II RP
PR dla Zagranicy
Katarzyna Semaan
18.11.2018 14:52
-
Historycy o 100 rocznicy nadania depeszy notyfikującej powstanie Państwa Polskiego [posłuchaj]
W nocy z 18 na 19 listopada minęło 100 lat od nadania depeszy notyfikującej odrodzenie Państwa Polskiego
Uroczystości z okazji przyłączenia Wileńszczyzny do Polski. Józef Piłsudski przyjmuje defiladę wojsk na placu Katedralnym. Wilno 18-04-1922.Foto: nac.gov.pl
Z okazji tamtego wydarzenia wszystkie anteny Polskiego Radia nadały o północy specjalną audycję, która składała się z przedwojennego sygnału dźwiękowego Polskiego Radia, wprowadzenia, tekstu depeszy oraz hymnu.
Profesor Antoni Dudek przypomina, że nadanie 100 lat temu depeszy wpisało się w szereg działań zmierzających do tego, by Polska została uznana na świecie za niepodległy byt. Pośród innych zabiegów dyplomatycznych nadanie noty dyplomatycznej do przywódców: Stanów Zjednoczonych, Anglii, Francji, Włoch, Japonii czy Niemiec było wskazaniem, że Polskie Państwo zostało odtworzone, że ukonstytuowały się jego władze oraz uzasadniało roszczenia Polaków do posiadania własnego państwa.
Profesor Dudek przypomina, że nadanie 100 lat temu depeszy miało niezwykle symboliczne znacznie. Naukowiec podkreśla, że z punktu widzenia dyplomacji były to sygnał od powstające Państwa Polskiego do międzynarodowej społeczności, że: "jesteśmy i będziemy walczyć o polskie interesy jak państw suwerenne".
Profesor Dudek przypomina, że depesza notyfikacyjna rozpoczęła też ważny ciąg zdarzeń, które uwiarygodniły pozycję Polski w Europie jako państwa niepodległego i samodzielnego. Zakończył się on powołaniem na początku 1919 roku na premiera rządu Ignacego Jana Paderewskiego, najbardziej znanego wówczas Polaka na świecie. To wyjaśnia profesor, było sygnałem, że Polacy się zjednoczyli i mają rząd, który jest "wiarygodny międzynarodowo przez osobę Paderewskiego".
W depeszy Józef Piłsudski Wódz Naczelny Armii Polskiej napisał: "Sytuacja polityczna w Polsce i jarzmo okupacji nie pozwoliły dotychczas narodowi polskiemu wypowiedzieć się swobodnie o swym losie. Dzięki zmianom, które nastąpiły wskutek świetnych zwycięstw armii sprzymierzonych - wznowienie niepodległości i suwerenności Polski staje się odtąd faktem dokonanym. Rząd Polski zastąpi panowanie przemocy, która przez sto czterdzieści lat ciążyła nad losami Polski - przez ustrój, zbudowany na porządku i sprawiedliwości". Telegram był zaadresowany do przywódców: Stanów Zjednoczonych, Anglii, Francji, Włoch, Japonii, Niemiec oraz "rządów wszystkich Państw wojujących i neutralnych".
IAR/ks