Prezydent Bronisław Komorowski podpisał ustawę o zmianach w systemie OFE, ale skieruje ją do Trybunału Konstytucyjnego. TK miałby zbadać m.in. kwestię własności środków zgromadzonych w funduszach, zakaz inwestycji w obligacje czy nakaz inwestowania w akcje. Eksperci nie kryli rozczarowania decyzją o kontroli następczej, a nie prewencyjnej.
Jak poinformował w piątek prezydencki minister Krzysztof Łaszkiewicz, we wniosku, który zostanie skierowany do TK po opublikowaniu ustawy podniesione w nim zostaną kwestie zakazu inwestowania w obligacje przez OFE i nakazu inwestowania większej części aktywów w akcje. Prezydent zwróci się do TK o zbadanie, czy nie jest to zbyt duża ingerencja państwa w swobodę działalności gospodarczej - powiedział Łaszkiewicz.
Minister dodał, że zdaniem prezydenta inne rozwiązania z ustawy mogą naruszać konstytucyjne wartości, jak zaufanie państwa i stanowionego przez nie prawa, ochrona interesów w toku czy - poprzez zakaz reklamy OFE - prawo do przedstawiania i pozyskiwania informacji.
Podkreślił, że prezydent postawi również Trybunałowi pytanie o charakter własności środków zgromadzonych w OFE. "Dotyczy to nie tylko ustawy nowelizującej, ale też ustawy matki, gdzie kwestia własności nie została nigdy do końca dookreślona. Nasuwa się więc pytanie, czy państwo ma prawo przejąć obligacje z OFE" - oświadczył Łaszkiewicz.
Sprzyjanie rządowi i Platformie Obywatelskiej i tryb skierowania ustawy do Trybunału Konstytucyjnego to główne zarzuty opozycji pod adresem prezydenta Bronisława Komorowskiego po ogłoszeniu decyzji o podpisaniu ustawy o OFE i wniosku o kontroli następczej do TK. Koalicja uważa, że Trybunał przetnie spekualcje prawne.
Ustawa o zmianach w systemie emerytalnym przewiduje, że przyszli emeryci będą mogli decydować, czy nadal chcą przekazywać część składki do OFE, czy też jej całość do ZUS. Z OFE do ZUS mają zostać przeniesione obligacje Skarbu Państwa. W te papiery, jak i w inne instrumenty dłużne gwarantowane przez Skarb Państwa, OFE nie będą mogły już inwestować. Ustawa wprowadza minimalny poziom inwestycji OFE w akcje. Będzie on wynosił 75 proc. do końca 2014 r., 55 proc. do końca 2015 r., 35 proc. do końca 2016 r. i 15 proc. do końca 2017 r.
Rozczarowania decyzją prezydenta ws. OFE nie kryli też eksperci. Zdaniem b. prezesa Trybunału Konstytucyjnego Jerzego Stępnia najistotniejszym problemem ws. OFE jest to, czy samo przesunięcie środków z OFE do ZUS jest konstytucyjne czy nie. "Wmawianie społeczeństwu, że środki w OFE są publiczne, to hucpa" - stwierdził.
Zawiedzeni decyzją prezydenta jest Izba Gospodarcza Towarzystw Emerytalnych, zrzeszająca 11 z 14 tych towarzystw. Przypomniała, że w związku z istotnymi obawami co do zgodności z konstytucją i prawem UE, Izba i inne organizacje apelowały do prezydenta, aby skierował ustawę do Trybunału Konstytucyjnego bez podpisywania - w trybie kontroli prewencyjnej.
Główny ekonomista BCC prof. Stanisław Gomułka powiedział z kolei PAP, że nawet jeśli TK uzna zastrzeżenia prezydenta, to da rządowi do 18 miesięcy na zmiany, jednak w tym czasie drugi filar będzie rozmontowywany. W jego ocenie, odwrócenie skutków działania tej ustawy wraz z upływem czasu będzie coraz bardziej kosztowne, a może być wręcz niemożliwe.
Ustawa od samego początku budziła sprzeciw wielu ekonomistów oraz prawników oraz autorów reformy emerytalnej z 1999 r. Przewodniczący fundacji FOR prof. Leszek Balcerowicz mówił, że przejęcie oszczędności zgromadzonych w OFE pozwoli w przyszłym roku finansom publicznym uzyskać nadwyżkę, ale w 2015 r. deficyt powróci. "Polsce bez dalszych reform grozi spowolnienie wzrostu gospodarczego przez najbliższe długie lata" - przestrzegał Balcerowicz.
Swój sprzeciw wobec zmian w systemie emerytalnym eksperci wyrazili w liście, który niedawno został skierowany do prezydenta Bronisława Komorowskiego. Podpisało się pod nim 115 ekonomistów oraz 31 niezależnych prawników.
PAP/kg